Historiek

Tot 1980 behoorde de hele welzijnszorg tot de bevoegdheid van de nationale (nu federale) overheid. De zorg voor personen met een handicap was over drie departementen of parastatalen verspreid:

Het Ministerie van Sociale Voorzorg.
Dat ministerie stond in voor het ’inkomen’ van personen met een handicap op basis van hun handicap en hun financiële situatie.

Het Rijksfonds voor de Sociale Reclassering van de Minder-Validen
Dat fonds liet zich in met de tewerkstelling van personen met een handicap, met inbegrip van de voorafgaande stadia zoals gespecialiseerde
beroepsopleiding, oriëntering, functionele revalidatie, hulp bij schoolopleiding en hulpmiddelen in functie van de sociale reclassering.

Het Fonds voor Medische, Sociale en Pedagogische Hulp aan Gehandicapten (Fonds 81)
Dat fonds stond in voor opvang, behandeling en begeleiding via de residentiële, semi-residentiële en ambulante voorzieningen.

Door de grondwetsherzieningen van 1980 en 1988 werden de zogenaamde persoonsgebonden materies naar de gemeenschappen overgeheveld. Voor de gehandicaptenzorg had dit verstrekkende gevolgen.

De tegemoetkomingen in de rand van de sociale zekerheid bleven federale materie. De functionele revalidatie werd naar het federale RIZIV overgeheveld. De overige bevoegdheden werden aan de gemeenschappen overgedragen. De meeste bevoegdheden van het voormelde Rijksfonds en van het Fonds 81 konden voortaan door de Vlaamse regering ingevuld worden.

De Vlaamse Gemeenschap maakte van de staatshervorming in de jaren tachtig gebruik om de bevoegdheden van het Rijksfonds en van het Fonds 81 samen te brengen in één Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap (VFSIPH). Dat werd opgericht op basis van het decreet van 27 juni 1990. Het Vlaams Fonds betekende echter méér dan de administratieve fusie van twee bestaande diensten. Het wou in de toekomst consequent de volgende doelstellingen nastreven:

1. Administratieve vereenvoudiging: voortaan kon men zich wenden tot één enkele dienst en had men een eenvormig dossier.
2. Diverse vormen van hulpverlening werden samengebracht en het aanbod werd anders georiënteerd, onder meer omdat de reclasseerbaarheidsvoorwaarde
wegviel en vervangen werd door het veel ruimere begrip ’sociale integratie’.
3. De persoon met een handicap werd vanuit uiteenlopende invalshoeken geëvalueerd, dus niet enkel vanuit medisch oogpunt. Op deze basis werd een individueel integratieprotocol opgesteld.

In 2006 vond de grootschalige herstructurering van de Vlaamse overheid Beter Bestuurlijk Beleid (BBB) plaats. Die overheid bestaat voortaan uit 13 beleidsdomeinen. Hierdoor zijn er bevoegdheden verschoven. Voor het Vlaams Fonds veranderde op 1 april 2006 wat volgt:

1. Het Vlaams Fonds heet sinds dan officieel Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).
2. De sector Opleiding en Tewerkstelling is onttrokken aan de bevoegdheid van het Vlaams Fonds. Dat betekent concreet:

De individugerichte tewerkstellingsbevorderende maatregelen (CAO26, VIP, aanpassing arbeidspost, tewerkstelling in een beschutte werkplaats
enzoverder) en het ATB-netwerk zijn sinds 1 april 2006 overgeheveld naar de VDAB. Alle dossiers en betalingen terzake worden dus opgevolgd door de
VDAB.

De inschrijving, erkenning, toeleiding en indicering van personen met een handicap met een arbeidsvraag zijn sinds 1 oktober 2008 overgeheveld naar
de VDAB. Alle dossiers terzake worden dus opgevolgd door de VDAB.

De subsidiëring en aanverwante materie van de beschutte werkplaatsen is overgeheveld naar de dienst Sociale Economie van het departement Werk
en Sociale Economie.

De werknemers van het Vlaams Fonds die zich inlieten met het toezicht op (inspectie) en de studie van de materie integratie op de arbeidsmarkt zijn
overgeheveld naar het departement Werk en Sociale Economie.

3. De Inspectie voor de sector Zorg (ambulante diensten en (semi-)residentiële voorzieningen) is overgeheveld naar Zorginspectie.
4. De dienst Investeringen is overgeheveld naar het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA).

Activiteiten

Het VAPH:

1. streeft naar een zo groot mogelijke autonomie en levenskwaliteit van personen met een handicap;

2. treedt op als een klantgerichte en efficiënte partner van personen met een handicap en de organisaties die zorgen voor een kwaliteitsvolle ondersteuning;

3. werkt het beleid uit voor personen met een handicap op het vlak van zorg en ondersteuning en evalueert de uitvoering ervan;

4. behandelt aanvragen van personen met een handicap voor tegemoetkomingen voor hulpmiddelen en aanpassingen aan de woning of wagen, het
persoonsvolgend budget voor meerderjarigen en begeleiding en opvang voor minderjarigen;

5. kent persoonsvolgende budgetten toe en ziet toe op de besteding ervan;

6. erkent en vergunt diensten en voorzieningen die personen met een handicap begeleiden of opvangen;

7. stemt de vraag naar zorg en ondersteuning af op het aanbod via regionaal overleg met gebruikers, diensten en voorzieningen.

Doelgroep

Om van het VAPH ondersteuning te kunnen krijgen, moet u aan bepaalde voorwaarden voldoen op gebied van:

- handicap
- leeftijd
- verblijf

Handicap

U moet erkend worden als een persoon met een handicap.

Het VAPH omschrijft een handicap als elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan het samenspel tussen functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten en persoonlijke en externe factoren.

Wat als handicap al vastgesteld is door een andere instantie?

Als uw handicap al vastgesteld is door een andere instantie, dan moet uw handicap in een aantal gevallen niet opnieuw door het VAPH vastgesteld worden. Zo kan de aanvraagprocedure versneld worden:

Als meerderjarige kunt u van die versnelde procedure gebruik maken als u een attest van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid kunt voorleggen
waaruit blijkt dat u recht hebt op een integratietegemoetkoming van categorie 3, 4 of 5, of waaruit blijkt dat u een verlies van zelfredzaamheid hebt van
ten minste twaalf punten.

U kunt een attest van recht op bijkomende kinderbijslag waarop minstens 4 punten verkregen zijn bij de evaluatie van de zelfredzaamheid of een score
aangeeft van ten minste 18 punten op de medisch-sociale schaal, indienen.

Ook een attest van het buitengewoon onderwijs kan zorgen voor een versnelde aanvraagprocedure.

Als u verlengd minderjarig of feitelijk onbekwaam verklaard bent, moet de handicap niet meer vastgesteld worden door het VAPH.


Leeftijd

U moet jonger zijn dan 65 op het moment dat u de eerste keer ondersteuning vraagt aan het VAPH.

Diende u al een aanvraag voor ondersteuning in voor uw 65ste én werd u door het VAPH erkend als persoon met een handicap, dan kunt u na uw 65ste blijven gebruik maken van de dienstverlening van het VAPH. Voor hulpmiddelen en aanpassingen is er na de leeftijd van 65 wel nog enkel een tegemoetkoming mogelijk voor beperkingen die verband houden met een aandoening van voor uw 65ste.


Verblijf

U moet in Vlaanderen of het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wonen om ondersteuning te kunnen vragen bij het VAPH. Concreet betekent dat het volgende:

U bent er ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister en u verblijft er effectief.
Dat is de voorwaarde van wettig en werkelijk verblijf.

En, u verblijft, voorafgaand aan uw aanvraag, al 5 jaar ononderbroken (of 10 jaar in de loop van uw leven) in België.
Dat is de voorwaarde van voorafgaand verblijf. In bepaalde situaties hoeft u niet aan de voorwaarde van voorafgaand verblijf te voldoen. Voor meer
informatie kunt u contact opnemen met het kantoor van het VAPH in uw provincie.

Als u als wettelijk vertegenwoordiger (ouder of voogd) of (voorlopig) bewindvoerder van een meerderjarige een aanvraag voor ondersteuning wilt indienen, dan moet u zelf ook voldoen aan de bovenstaande voorwaarden.

Werkterrein

Het geografisch werkterrein strekt zich uit over Vlaanderen en Brussel. Er zijn samenwerkingsakkoorden met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Waals Gewest en de Duitstalige gemeenschap, alsook met sommige buurlanden.

Openingsuren

Maandag van 8.30 tot 12 uur en van 13 tot 17.00 uur
Dinsdag van 8.30 tot 12 uur en van 13 tot 17.00 uur
Woensdag van 8.30 tot 12 uur en van 13 tot 17.00 uur
Donderdag van 8.30 tot 12 uur en van 13 tot 17.00 uur
Vrijdag van 8.30 tot 12 uur en van 13 u tot 16.00 uur

Tijdens de maanden juli en augustus gesloten om 16.00 uur.